نگرشی میان رشته ای به حکمرانی خوب؛ زمینه مندسازی حکمرانی خوب در قرآن و نهج البلاغه

Authors

  • قاسم درزی استادیار قرآن و حدیث دانشگاه شهید بهشتی
Abstract:

پژوهش مؤثر در موضوعات و پدیده‌های چندوجهی رویکردی میان‌رشته‌ای جهت تعمیم به میدان می‌کشد. رویکرد میان‌رشته‌ای می‌تواند به تبیین و فهم بهتر از پدیده‌های پیچیده و چندوجهی بیانجامد. زمینه‌مندسازی یکی از راه‌های مؤثر برای دست‌یابی به فهم صحیحِ میان‌رشته‌ای  است. در این روش مباحث یک رشته علمی در بافتِ زمان، فرهنگ و یا تجربۀ فردی قرار می‌گیرد و در نتیجه مفاهمه میان‌رشته‌ای و یا میا‌ن‌گفتمانی بهتر صورت می‌پذیرد. حکمرانی مطلوب پدیده‌ای پیچیده و چندوجهی است که در گفتمان‌ها و بافت‌های متفاوت، برخی از مؤلفه‌های آن برجسته‌ و برخی دیگر چندان مورد ‌توجه قرار نگرفته است. همچنین بسیاری تلاش کرده‌اند آن‌را از گفتمان غربی و لیبرال دریافت کرده و در گفتمان اسلامی به کار ببندند. چنین رویکردی بیش و پیش از همه نیازمند آن است که در فضای گفتمان دینی‌ـ‌اسلامی زمینه‌مندسازی شود و سپس برای حل معضلات اجتماعی و اقتصادی به کار گرفته شود. پژوهش حاضر، با ابن رویکرد، نشان داد که در بین مؤلفه‌های حکمرانی خوب، سه شاخص «کنترل فساد»، «حاکمیت قانون» و «صدا و پاسخگویی» از اهمیت و اولویت برخوردار است و سه شاخصة دیگر با توجه به بافت غیر مدرن جامعه صدر اول، چندان قابل تعمیق و بررسی نیست، اما نشانه‌های متقّن دالّ بر اهمیت و ویژگی آن وجود دارد. همچنین مشخص شد حکمرانی خوب در گفتمان دینی‌ـ‌اسلامی بر ویژگی‌های معنوی، الهی و آخرت‌گرا تمرکز داشته و متأثر از سعادت اخروی است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

نظریه حکمرانی خوب از دیدگاه نهج البلاغه

نظریه حکمرانی خوب که اخیراً توسط متفکران غربی مطرح شده است، کلید توسعه جوامع درحال توسعه را فراهم کردن شرایط و نهادهایی می­داند که به دولت کمک کند تا  از عهده انجام وظایف حاکمیتی و پشتیبانی خود برآید و بتواند زمینه­ساز رشد بازار و هدایت آن به نفع عامه مردم باشد. این در حالی است که حکمرانی خوب و اهمیت آن در اسلام پدیده­ی جدیدی نیست و در منابع اسلامی بارها به اهمیت حکمرانی خوب اشاره شده است. لذا ه...

full text

تبیین حکمرانی خوب در نهج البلاغه با رویکرد روشی زمینه گرا

در این تحقیق، نگارندگان درصدد تحلیل و بررسی حکمرانی خوب و شاخص­های آن در نهج البلاغه با رویکرد نظری - روشی زمینه گرایی یا اجتماع گرایی هستند. به دو دلیل، این رویکرد در بین رویکردهای نظری- روشی در داخل پارادایم تفسیری انتخاب شد: 1. برخلاف آن­ها، این رویکرد قائل به تعدد گفتمانی و مبانی متغیر در معرفت شناسی نیست 2. مفروضات این رویکرد مبنی بر خوانش «متن» مرتبط با «بستر یا زمینه» با مبانی ثابت هستی ...

full text

حکمرانی خوب : اکولوژیی متعادل

حکمرانی خوب از جمله مباحث مطرح در زمینه توسعه کشورهاست . در دو دهه اخیر پژوهشگران و اندیشمندان اقتصادی ،سیاسی و اجتماعی روایت های گوناگونی از حکمر انی خوب بدست داده اند .هر یک از این رهیافت ها حکمرانی خوب را با ابعادو ویژگیهای خاصی تعریف نموده اند .مقاله پیش رو سعی دارد ضمن مروری کوتاه بر ادبیات موضوع ، با جمع بندی تعاریف حکمرانی و با نگاهی تازه به بازخوانی اینمقوله پرداخته و الگویی نوین از حکم...

full text

حکمرانی خوب، و حکمرانی مطلوب در تمدن نوین اسلامی

حکمرانی خوب ایده‌ای است که به‌دنبال ناکارآمدی سازوکارهای پیشین توسعه مطرح شد. درواقع، این ایده به‌دنبال آن است که دولت‌ها و به‌طورکلی ساختار اداری و سیاسی را به‌سمتی هدایت کند که کمترین فساد و آسیب‌های درونی ـ‌که معمولاً باعث تضعیف دستگاه‌های مدیریتی و سیاسی می‌شودـ بروز کند. این ایده با سازوکارهایی همچون پاسخگویی بیشتر در بدنه دولت، قانون‌محوری، عدالت‌جویی، مشارکت‌جویی و کارایی و اثربخشی و...، ...

full text

حکمرانی خوب و نقش دولت

نظریه حکمرانی خوب که با ویژگی هایی مانند مشارکت،شفافیت،پاسخگویی اثربخشی و کارآیی و حاکمیت قانون تعریف می شود،الگویی برای توسعه پایدار انسانی با ساز و کار تعامل عملی سه بخش دولت ، بخش خصوصی و جامعه مدنی است . این الگو به دنبال نقش حداقل دولت و توانمند سازی نهادهای مدنی و بخش خصوصی می باشد. در این راستا بر رفتار تعاملی سه بخش دولت ، نهادهای مدنی و بخش خصوصی تأکید می شود و معتقد است دولت باید نقش...

full text

مقدمه‌ای بر نظریه حکمرانی خوب

طرح مسأله: نظریه حکمرانی خوب از اواخر دهه 1990 مورد استقبال قرار گرفت. این نظریه در ایران هنوز مورد بحث و بررسی قرار نگرفته است. این مقاله سعی دارد زمینه‌های پیدایش، ارتباط این نظریه با نظریه‌های رقیب و توصیه‌های سیاستی آن را معرفی کند. روش: این مقاله بر پایه منابع کتابخانه‌ای در زمینه حکمرانی خوب تدوین و با استفاده از روش اسنادی انجام شده است. یافته‌ها: الگوی دولت حداقل با افزایش شدید بحران‌ها...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 14  issue 3

pages  103- 126

publication date 2016-01-01

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023